Top 10 Natuur in muziek
Veel componisten hebben door de eeuwen heen inspiratie gevonden in de natuur. Landschappen, de zee of het geluid van de vogels liggen ten grondslag aan een aantal van de mooiste werken uit de muziekgeschiedenis. We zetten tien prachtige voorbeelden op een rij.
Beethoven Symfonie Nr.6, ‘Pastorale’
Beethoven hield van zijn eenzame wandelingen op het platteland net buiten Wenen. De indrukken die hij tijdens deze wandelingen opdeed inspireerden hem tot het schrijven van zijn Zesde Symfonie. Het is een van de weinige duidelijk programmatische werken van de componist. Interessant genoeg is deze Zesde op hetzelfde moment geschreven als zijn totaal abstracte Vijfde Symfonie. Beethoven gebruikt hier het orkest voor een eerbetoon aan de natuur, je hoort onder meer vogelgeluiden, een stromende beek en een hevig onweer.
Benjamin Britten Four Sea Interludes
In de opera Peter Grimes, die zich afspeelt aan de Noordzee kust van Suffolk, klinken de Four Sea Interludes tijdens changementen. Maar Britten arrangeerde ze ook als losstaand orkestwerk. Het is prachtige, sfeervolle muziek, maar een gevoel van onbehagen is in dit muzikale zeegezicht nooit ver weg. Of het nu het koude en glinsterende licht van de dageraad is, het rusteloos deinen van de golven in het maanlicht, of een hevige storm.
Claude Debussy La Mer
Deze muziek is als een impressionistisch schilderij van de zee, maar dan in geluid. Claude Debussy maakt een sensueel en kleurrijk portret van het op de golven spelende licht en de golven van de branding. Wonderlijk genoeg legde hij de laatste hand aan dit werk dat misschien wel het meest Frans klinkt van alle orkestwerken, in een hotel aan de kust in Eastbourne, Groot-Brittanië.
Ferde Grofé Grand Canyon Suite
De Amerikaan Ferde Grofé had een grote vaardigheid in orkestreren en het schrijven van mooie melodieën. Hij scoorde een hit met dit panoramische, filmische portret van een dagje kamperen op de top van de Grand Canyon in Arizona. De vijf delen doorlopen de cyclus van zonsopgang tot zonsondergang, en tijdens de climax van het werk klinkt een magistraal onweer, compleet met windmachine en donderslagen.
➤ Playlist ‘Musical Trip Around the World’
Felix Mendelssohn Ouverture ‘De Hebriden’
Tijdens een reis door Schotland maakte Felix Mendelssohn een bootreis naar de Hebriden. Ondanks het feit dat hij onderweg zeeziek was, werd hij betoverd door het geluid van de golven en de echo’s in de grot van Fingal, een natuurlijke grot op het kleine onbewoonde eiland Staffa. Hij schreef zelfs de eerste maten van het werk op een briefkaart naar zijn familie thuis.
Olivier Messiaen Des canyons aux étoiles
Olivier Messiaen Des canyons aux étoilesDe rijke kunstliefhebster en sopraan Alice Tully vroeg Messiaen ter gelegenheid van de 200ste verjaardag van de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring een stuk te componeren. Messiaen bracht een bezoek aan Utah, waarvan het landschap en met name de kleurrijke Bryce Canyon, hem inspireerde tot het schrijven van dit omvangrijke en imposante werk. En ook de plaatselijke vogels zijn in zijn muziek terug te vinden.
Jean Sibelius Tapiola
Dit krachtige toondicht roept een bijna bovennatuurlijke sfeer op van een winters, Fins dennenbos. Sibelius schreef bovenaan de bladmuziek: ‘Majestueus zijn ze, de noordelijke, donkere wouden. Eeuwenoud, mysterieus, wilde dromen bevattend. Daar woont de machtige god van de bossen en weven de bosgeesten in het duister hun magische geheimen.’ Luister vooral ook naar de angstaanjagende sneeuwstorm die op ongeveer 16 minuten klinkt.
Richard Strauss Eine Alpensinfonie
Richard Strauss Eine AlpensinfonieRichard Strauss componeerde een spectaculair beeldende compositie die een bergtocht in de Alpen van zonsopgang tot zonsondergang verklankt. Hij maakte 22 delen die naadloos in elkaar overgaan, te beginnen bij de mysterieuze donkere ochtenduren, via een verzengende zonsopgang, een klim langs de Alpenweiden naar de top, een heftig onweer en een zonsondergang, om weer in de nacht te eindigen.
➤ Het meesterwerk Vier letzte Lieder
Ralph Vaughan Williams The Lark Ascending
Ralph Vaughan Williams The Lark AscendingDit stuk is eigenlijk te beschouwen als een eendelig vioolconcert. Het is een verbazingwekkend levendige muzikale beschrijving van het Engelse platteland in de zomer. Een veldleeuwerik zingt, hoog boven de glooiende, groene heuvels. De gebruikte harmonieën geven de muziek een nostalgische kwaliteit en door de dromerige, geïmproviseerd klinkende vioolsolo – het lied van de leeuwerik – lijkt de tijd bijna stil te staan.
Antonio Vivaldi De Vier Jaargetijden
Het is geen wonder dat deze serie melodieuze portretten van de vier seizoenen van de Venetiaanse barokcomponist Antonio Vivaldi zo populair zijn. De vier vioolconcerten bevatten alles, van een krachtige zomerstorm, blaffende honden, zingende vogels en een jachtpartij tot het krakende ijs in de winter. En natuurlijk die oorstrelende virtuoze vioolpartij waar je met open mond naar zult luisteren!
Lees en luister ook
Het meesterwerk De vier jaargetijden
Top 10 Vogels in muziek
Componist Noorderlicht
Top 10 Waterwerken
Focus Reuzen uit het noorden
Top 10 Schotse muziek
Muziek en IJsland