Classics To Go Classics To Go |

Top 10 Het mooiste van Vivaldi

Top 10 mooiste van VivaldiAntonio Vivaldi 1678-1741

Tegenwoordig kent vrijwel iedereen Antonio Vivaldi’s Vier Jaargetijden. Maar ook ten tijde van de barok klonken zijn concerten, sonates, cantates en opera’s van Venetië tot Wenen. Vivaldi’s invloed op de ontwikkeling van de barokmuziek was immens. Hij heeft de aanzet gegeven tot allerlei veranderingen in de kerkmuziek, in de opera en in de concertmuziek. Hij introduceerde een reeks van nieuwe stijlen en technieken voor strijkinstrumenten en gaf vorm aan een van de belangrijkste nieuwe genres: het concerto.
Een top tien van Vivaldi’s mooiste composities – mèt alternatieve versies.

1. Vier Jaargetijden

Lente, Zomer, Herfst, Winter... De muzikale seizoenen van Antonio Vivaldi staan in onze hoofden gebeiteld. Iedereen kiest zijn favoriet uit de brij opnamen: van bedaagd elegant tot punkerig. En de keuzevrijheid voert zelfs nog verder: naar eigentijdse arrangementen, zoals die van Max Richter. Wist je trouwens dat bij de Vier Jaargetijden ook gedichten horen? Je kunt de tekst, vermoedelijk door Vivaldi zelf geschreven, woord voor woord terughoren in de muziek.

Alternatief: Max Richters ‘Recomposed’

2. Nisi Dominus – IV Cum dederit

Het is oneindig zwelgen in melancholie met het Cum Dederit uit de geestelijke cantate Nisi dominus, voor solostem, viool, viola d’amore en continuo. Het meeslepende werk, dat bezingt dat een mens zonder de zegen van God geestloos en onvruchtbaar blijft, werd bij een breed publiek onsterfelijk door de 007-film Spectre. Daarin is het een met de spanning meekruipende opmaat voor het om zeep helpen van twee schurken en een karakteristieke Bond-vrijage met de vrouw van een van de boeven. Vivaldi moest eens weten…

Alternatief: Nora Fischer & Marnix Dorrestein

Vind je deze muziek mooi en bespeel je zelf een instrument? Speel dan mee met ‘Cum dederit’ gespeeld door Lucie Horsch. De bladmuziek voor beide solo-instrumenten vind je hier.

3. Concert voor twee violen en strijkers in a, RV522

De twaalf concerten voor strijkinstrumenten uit de bundel L’Estro Armonico, waaruit deze afkomstig is, zorgden ervoor dat Vivaldi’s naam in heel Europa bekend werd. Dit dubbelconcert is nog altijd een van de bekendste en opwindendste werken om te spelen en te luisteren. Vivaldi’s muziek vond ook in Johann Sebastian Bach een liefhebber: die bewerkte dit concert voor orgel.



Alternatief: J.S. Bach, BWV593

4. Concert voor twee mandolines in G, RV532

Het is onder andere de lichtvoetigheid van zijn muziek waar Vivaldi zoveel mensen heeft betoverd. Dat weet hij ook te bereiken met het bescheiden geluid van de mandoline, een instrument dat qua volume en draagkracht nou niet bovenaan de ladder staat. Maar met de echo-effecten in dit dubbelconcert houdt Vivaldi de solisten en de luisteraar in ieder geval volop bezig.

Alternatief: Bobby McFerrin & Yo Yo Ma

5. Agitata da due venti (Griselda), RV718

“Opgezweept door de wind kolken de golven in de woelige zee, en ‘de bange stuurman’ verwacht schipbreuk te lijden.” Deze aria uit Vivaldi’s opera Griselda verklankt de penibele situatie van Costanza, een vrouw die als een zeeman gevangen zit tussen twee wilde winden: die van de liefde en die van haar plicht. In mezzosopraan Cecilia Bartoli vinden de duizelingwekkende vocale lijnen een bevlogen vertolkster.

6. Concert voor twee cello’s, RV531

Vivaldi had een voorliefde voor de cello. Dit instrument is als solist regelmatig terug te vinden in zijn composities. Vermoedelijk had hij zelf een viola da spalla, een klein type cello die je tussen de borst en schouder vasthoudt en horizontaal bespeelt. In dit concert is het dubbel genieten, want het is gecomponeerd voor niet één, maar twee cellisten (een unicum in Vivaldi’s oeuvre).



Alternatief: Bobby McFerrin

7. Gloria, RV589

Het bekendste Gloria uit de klassieke muziek is van Vivaldi. Hij schreef het voor de bewoners van het meisjesweeshuis waarin hij werkte. Pas eind jaren dertig van de vorige eeuw vond men dit werk terug. Tussen een grote stapel partituren lag het toen onbekende Gloria in excelsis Deo. Het stuk werd bewerkt, uitgevoerd en kreeg geleidelijk aan steeds meer bekendheid. De oorspronkelijke, onbewerkte versie leerde het publiek pas in de jaren ’50 kennen.

8. Nulla in mundo pax

De wereld is niet perfect en zonder leed kan er geen geluk zijn. Daarover gaat de devote aria Nulla in Mundo Pax Sincera. Deze vertelt over de verlossing die Jesus bracht door zich te laten kruisigen en adviseert de luisteraar om verleidingen te weerstaan. Een perfecte verklanking van de rust en beschaving van het schoonmaakprocesm moeten de mensen achter deze reclame van Tempo Team gedacht hebben.




Alternatief: Nicola Benedetti

9. Concerto per flautino in C, RV443

Ook voor wilde waterwerken zit je bij Vivaldi goed. Blokfluitiste Lucie Horsch: “Het concert La Notte is donker en mysterieus, bij de Tempesta di mare, de storm op zee, gieren de noten als de wind en bruisen ze als golven met schuimkoppen.”

10. Vioolconcert in e, RV281

Vivaldi was een innovator, maar zijn vernieuwingen werden hem niet altijd in dank afgenomen. Dit vioolconcert is een voorbeeld van muziek die de Venetianen aan het begin van de 18e eeuw de oren deed spitsen. Zo treedt de viool in dit concert regelmatig buiten de toen begaande paden wat betreft ritme en melodie.

Lees en luister ook