Cécile Huijnen Cécile Huijnen |

Snapshot Klassiek Fuck the rules

Cécile Huijnen is violiste. Ze heeft een duo Huijnen & Hopman, is concertmeester van het Gelders Orkest, is solist en maakt kamermuziek. Daarnaast is zij gastpanellid bij het radioprogramma Diskotabel. Cécile schrijft korte verhaaltjes over het dagelijks leven van een musicus die een kijkje in de keuken bieden. Het zijn columns met een knipoog, over vooroordelen, imago, achtergronden en de rock & roll van de klassieke muziek. Iedere twee weken op maandagavond kun je haar nieuwe column beluisteren op Radio 4 en lezen op Classics To Go.

Fuck the rules

Een column levert vaak verschillende reacties op. Iedereen interpreteert het geschreven woord nou eenmaal anders. En soms krijgt iemand de nuance niet mee. Wordt een pittig onderwerp als irrelevant bestempeld, of iets veel te serieus genomen. Dan baal ik weleens, maar het hoort erbij. En het geeft ook nieuwe inzichten.

Wanneer componisten alle uitvoeringen door de eeuwen heen van hun composities hadden gehoord, zouden ze vast positief verrast zijn geweest. Ik speel een stuk niet hetzelfde als twintig jaar geleden. Dat geldt ook voor componisten. Ze hadden het jaren later vast anders opgeschreven, misschien wel andere noten gebruikt. De compositie bewijst hun genialiteit van dat moment, maar daarna moet je het als componist loslaten. Het woord is aan de vertolker. Met respect voor het origineel graag, maar ook met de nodige vrijheid. Want muziek zonder muzikale vrijheid werkt niet.

Tuurlijk, er zijn regels nodig. Ze zorgen voor rust en duidelijkheid. Maar de kaders in de klassieke wereld zijn soms wel erg strak, op het verstikkende af. Over – vaak door uitgevers – voorgeschreven volume of tempo, over versieringen, over vingerzettingen zelfs. Dat laatste irriteert me mateloos, want meestal wil ik iets anders of verzin ik ze per plekke. Er zijn dogma’s over alles wat wel en wat niet mag, tot en met pantykousjes en de voorgeschreven mouwlengte van vrouwelijke orkestmusici. Want drillende kipfilets aan bovenarmen mogen de avond niet bederven. Maar dat is weer een ander verhaal.

Langzaam worden de kaders nu verbreed, en laat de klassieke wereld de teugels van ‘hoe het heurt’ een beetje vieren. Cellist Pablo Casals zei het zo: ‘De kunst van interpretatie is níet te spelen wat er geschreven staat’. Dat betekent niet dat het anders moet, maar dat het anders mag. Ik mag voelen en spelen zoals ik dat wil. Dus verzin ik er weleens een noot bij, of speel ik zachter dan wat voorgeschreven staat, of sneller. Gewoon omdat het op dat moment goed voelt.

Kijk naar sommige artiesten in de lichte(re) muziek, Ellen ten Damme bijvoorbeeld, het Rosenberg Trio, of Roby Lakatos. Ik maakte ze van dichtbij mee. Ze maken er een feestje van. Hun eigen feestje. En dat slaat aan. Omdat ze hun hart laten spreken en in het moment zijn. En omdat ze schijt hebben aan wat mot.

Eind augustus speelde Het Gelders Orkest met Marcel Veenendaal. Ik had al eens vol bewondering naar hem zitten staren op de buis. Zitten kwijlen bij All In Vain. Hij zingt vanuit zijn onderbuik en is volledig zichzelf.
Marcel, sinds dat weekje trippen met jou, op jouw planeet, snap ik het. Zó wil ik het. Etiquette loslaten, schaamteloos en spontaan durven zijn, en gaan met die banaan. Die week was het laatste zetje.

Ik ben druk bezig met mijn duo. We gaan spannende dingen doen, en we proberen veel uit. Ik geniet van mijn herwonnen vrijheid, en het publiek geniet mee. Alles, oké, bíjna alles kan, en bijna alles mag. Dankjewel Marcel.

Aanbevolen opnamen

Lees en luister ook