Classics To Go | 03 februari 2015

Album van de week Natalie Dessay

Ze zingt net zo gemakkelijk opera als chansons en Broadwayhits, en met een zuiverheid die tot diep onder het kippenvel reikt. Op haar verzamelalbum De l’Opéra à la chanson valt de Franse sopraan Natalie Dessay in alle glorie te beluisteren.

Een sopraan als die van een engel

Een paar weken geleden zong sopraan Natalie Dessay op de avond dat Frankrijk de slachtoffers van de aanslag op het satirische blad Charlie Hebdo herdacht. Met aan de piano de 82-jarige componist Michel Legrand brachten zij een eerbetoon aan de doden met het lied Les moulins de mon coeur. Op de dag dat in tal van Europese steden mensen op straat scandeerden ‘Je suis Charlie’ – ook de titel van die avond – zongen beiden: ‘Je laat met je naam alle molens van mijn hart draaien.’ Het doorleefde en rauwe geluid van Legrand – een stem die de wereld heeft gezien – versmolt met de ongekende zuiverheid van Dessay. Als je je een voorstelling moet maken van engelengezang, komt haar sopraan dichtbij.

‘Ik zie mezelf als een zingende actrice, niet als een acterende zangeres’

Maar net zo gemakkelijk als ze de chansons van Legrand zingt, beweegt Dessay zich in het klassieke repertoire. En met een bezieling die het uiterste vergt. Ze ziet zichzelf, zegt ze, als zingende actrice, niet als acterende zangeres. Haar droombeeld is een opera zingen op een leeg toneel, waar het op het spel aankomt. Haar eerste liefde heette ballet, maar de spiegel was onverbiddelijk: geen talent. Daarna richtte Dessay zich op acteren, totdat iemand haar wees op haar mooie stem. Pas rond haar twintigste begon Dessay met het volgen van zanglessen. Wellicht dat haar stem daardoor zo lenig is gebleven. Ze bezingt net zo geloofwaardig het hemelse verlangen in het Et incarnatus est uit Mozarts Grosse Messe als de aardse hunkering in Somewhere over the Rainbow uit Arlens hit The wizard of Oz.

‘Als ik mezelf hoor en zie zingen, denk ik: dat kan ik niet zijn.’

Met hoeveel overgave Dessay zich op haar kunst werpt, was mooi te zien in de slotscène van de documentaire Becoming Traviata, waar zij nog eindeloos met de choreograaf bleef oefenen op de val, waarmee de hoofdpersoon Violetta voorgoed bezwijkt. Vallen en opstaan hoort bij de loopbaan van Dessay, die begin deze eeuw nog een paar ingrijpende operaties aan de stembanden onderging. Maar ze hield vol en nam nooit met minder genoegen dan het volmaakte. Als ze zichzelf terugziet op film of video kan ze zelden geloven dat het om haar gaat. ‘Ze komt me voor als een vreemde’, zei ze in een interview. ‘Ik zit in een andere dimensie als ik zing, als ik op het toneel sta. Ik herken mezelf niet, zelfs mijn stem klinkt me onwezenlijk in de oren, alsof hij niet van mij is. Dat kan ik helemaal niet, denk ik dan.’ Maar Dessay kan het wel. En hoe!