Classics To Go | 12 januari 2015

Album van de week Tijdloze pianiste

Een eeuw geleden was pianiste Marcelle Meyer voorvechtster van de modernen. Maar na de oorlog bracht ze als geen andere de oude meesters tot leven, zoals Jean-Philippe Rameau.

De bevallige muze van de Franse muziekrevolutie

In het begin van de vorige eeuw vertegenwoordigde de Groupe des Six een nieuw elan in de Franse muziek. Zes jonge componisten – Auric, Durey, Honegger, Milhaud, Poulenc en Tailleferre – preekten revolutie in het Parijs van de jaren twintig. De schilder Jacques-Émile Blanche vereeuwigde het zestal in 1922. De ene componist komt wat prominenter naar voren in het kunstwerk dan de ander, maar geen van Les Six staat in het hart ervan. Al deze grote namen zitten of staan rond een betoverend schepsel: een meisje van halverwege de twintig steunt met haar linkerknie nonchalant op een stoel en laat haar rechterarm bevallig langs haar lichaam hangen. En ze is de enige figuur die ons aankijkt, die echt contact maakt. Het is pianiste Marcelle Meyer, de muze van Les Six.

Een bijna vergeten grootheid

De jaren twintig waren haar glorietijd. Vlak na de Tweede Wereldoorlog was bijna iedereen Meyer vergeten. Ze trad nauwelijks meer op. Alleen thuis zat ze nog achter de piano. En niemand zou meer van haar hebben gehoord, als ze niet op een dag bezoek gekregen had van platenproducent Henri Screpel, die nota bene midden in de oorlog zijn label Les Discophiles Français was begonnen. En hij vroeg de voorvechtster van de modernen om voor hem platen te maken met muziek uit vervlogen tijden, van Bach, Scarlatti en haar landgenoten Couperin en Rameau.

Meyer lijkt buiten de tijd te staan

Erato stelde een mooie dubbel-cd samen met Meyers opnamen van Rameau uit 1946 en de jaren vijftig. Soms heb je het gevoel dat je in dezelfde ruimte zit als Meyer, dat je haar bijna kan aanraken, zo dichtbij komt haar spel. Elk deeltje maakt ze tot een kleine vertelling, gezongen door de piano. Je hebt niet in de gaten hoever Meyer je mee terugneemt in de geschiedenis – niet alleen die van de noten, maar ook die van de uitvoeringspraktijk. Meyer lijkt zich buiten de tijd te bevinden. In haar vertolkingen lijken verleden, heden en toekomst samen te vloeien.