Classics To Go Classics To Go |

Album van de week Mahan Esfahani

Mahan Esfahani
Mahan Esfahani / Deutsche Grammophon © Bernhard Musil

Als mensen hem twitteren dat ze het klavecimbel haten, dan geeft de Iraniër Mahan Esfahani hen simpelweg een gratis kaart voor een van zijn concerten. Achteraf blijkt die afkeer als sneeuw voor de zon verdwenen. ‘Dan stamelen ze dat ze niet wisten dat het instrument zo mooi kan zingen.’

Hij viel voor de charmes van de Assepoester onder de toetsinstrumenten

Zijn loopbaan doet wel een beetje denken aan die van een andere beroemde klavecinist. Georg Friedrich Händel mocht van zijn vader als kind niet eens denken aan muziek: hem wachtte een toekomst als ambtenaar. Maar de kleine Georg wist een klavecimbel naar zolder te smokkelen, waarop hij kon oefenen als iedereen sliep.
Mahan Esfahani kwam ter wereld in Iran, maar toen hij vier was, verlieten zijn ouders Teheran om als expats in de Verenigde Staten te gaan werken. Financiële zekerheid bleek een belangrijk doel in het gezin. Mahan kreeg pianolessen, ontwikkelde als kind al een obsessie voor de muziek van Bach, maar van een muzikale carrière kon geen sprake zijn. Zijn ouders besloten dat hij arts moest worden. En eerlijk, hij probeerde het. Maar aan de Stanford University ontdekte hij al na twee colleges dat dit beroep niets voor hem was. Dan maar rechten, vond zijn vader. De nieuwe poging sneuvelde op Esfahani’s fascinatie voor de orgels en klavecimbels van de muziekfaculteit. Hij viel voor de charmes van de Assepoester onder de toetsinstrumenten.

Als klavecinist kom je nogal wat vooroordelen tegen

mahan esfahaniEsfahani verdiepte zich vervolgens in het klavecimbel, zijn geschiedenis en zijn bespelers. Voor zijn gevoel bracht het instrument hem ook dichterbij zijn grote liefde: Johann Sebastian Bach. Zonder eigen instrument of inkomen speelde hij tot een jaar of zeven geleden voor alles en iedereen die bereid bleken naar hem te willen luisteren. Dat hij er niets mee verdiende, maakte niet uit. Toen kwam plotseling een aanbod uit Engeland. De BBC wilde hem strikken als New Generation Artist. ‘Allemaal op zijn allerbeleefst ging dat’, herinnerde hij zich in een interview met The Independent. ‘Het zou me niet al teveel tijd kosten. Ik hoefde niet in Engeland te wonen. Het ging om maar een paar projecten per jaar. Blijkbaar dachten ze dat ik misschien wat beters te doen had. Ik gaf als antwoord dat ik geen carrière had, geen concerten in de planning en geen inkomen. Dus als dat uitkwam, wilde ik best naar Londen komen. Voor mijn eerste recital in Wigmore Hall kreeg ik een cheque van 1800 pond. De eerste aanwijzing dat dit wel eens kon gaan werken.’

Op zijn nieuwe album Time Present and Time Past rekent Esfahani af met het vooroordeel – want je komt er nogal wat tegen in zijn vak – dat het klavecimbel een instrument van het verleden is. Op zijn lessenaar staat Alessandro Scarlatti broederlijk naast de drie eeuwen jongere Henryk Górecki en laat hij horen dat de patronen in Bachs werk hun weerklank vinden in de minimal music van Steve Reich. Voor Esfahani komen in het klavecimbel verleden, heden en toekomst samen.

‘De klavecimbel is een vocaal instrument’

Esfahani tovert de mooiste en wonderlijkste kleuren uit zijn toetsen. ‘Het klavecimbel is een vocaal instrument’, vindt hij. ‘Ongelooflijk helder, precies en subtiel.’ Zet een Steinway-vleugel naast een klavecimbel op het podium en Esfahani is – roept hij – bereid met iedere pianist de strijd aan te gaan om de gunst van het publiek. De komende twintig jaar hoopt hij alle klavecimbelwerken van Bach op te nemen.
Hij studeert het grootste deel van de dag en brengt de rest vooral lezend door. Vooral romans van de grote Russische meesters. Op de vraag van de interviewer Michael Church van The Independent of hij zich nog Iraniër voelt, antwoordde Esfahani: ‘Ik ben sentimenteel, oordeel snel en verontschuldig me daar ook meteen weer voor. Ik ben een trouwe vriend, houd van goed eten en luister naar elk woord van mijn moeder. Dus: ja, ik ben nog erg Iraans.’

esfahaniLees en kijk ook