Joost Galema | 22 november 2016

Favorieten van Lucie Horsch

Lucie Horsch © Decca / Dana van Leeuwen

De 17-jarige blokfluitiste Lucie Horsch zette zichzelf deze zomer internationaal op de klassieke kaart met haar Vivaldi-album. Maar ook de piano en zang wil ze niet loslaten. De liefde voor muziek is even breed als haar talent, blijkt uit haar vijf favorieten.

‘Brüggens klank en muzikaliteit ontroeren me’

‘Voor een Nederlandse blokfluitist is Frans Brüggen de vader van het instrument. Zijn naam hoorde ik voor het eerst op de muziekschool, toen ik net begon. Nu heb ik alweer wat jaren les van Walter van Hauwe, een van zijn oud-leerlingen. In de loop der tijd vertelde me hij tal van anekdotes. Zoals over het concert waar Brüggen een verkeerd gestemde alt had meegenomen. Hij drukte vervolgens Van Hauwe zijn blokfluit in de hand, onder het mom: “Jij bent de man van de toonladders.” Met andere woorden: voor jou is het eenvoudiger om een halve toon lager of hoger te spelen. Brüggen moest het vooral van zijn talent hebben. En dat was groot. Hij was in staat de blokfluit te laten spreken, het instrument een persoonlijkheid te geven. Dat ontroert me. Zijn klank en zijn muzikaliteit stonden ten dienste van de componist, en tegelijkertijd liet hij horen wat de blokfluit allemaal wel niet kon. In de Derde Fantasie van Telemann komt dat voor mij goed naar voren.’

‘Schumann lijkt altijd een slag om de arm te houden’

‘Als pianiste fascineert Schumann me. Vooral zijn Fantasiestücke, opus 12. Dat voelt als piano in zijn puurste vorm. Onlangs hoorde ik Emanuel Ax daaruit Des Abends spelen als toegift. Schumann liet zich inspireren door de verhalen van een van zijn favoriete schrijvers, E.T.A. Hoffmann. Literatuur en muziek waren de grote liefdes in zijn kunstenaarsleven. In de Fantasiestücke komen de twee kanten van Schumanns karakter tot leven in de dromerige Eusebius en de hartstochtelijke Florestan. Ik proef een sympathieke vorm van onzekerheid in zijn muziek. Schumann lijkt altijd een slag om de arm te houden. Momenteel studeer ik de Abegg Variaties, zijn opus één. Net als de Fantasiestücke muziek met een verhalende inslag. Ik heb momenteel een obsessie voor dat werk. De Fantasiestücke studeer ik niet, die zijn voor mij nog echte luisterervaringen. Vooral in de uitvoering van Martha Argerich. In mijn ogen is zij een soort van Schumann. In haar spel zit datzelfde evenwicht tussen enerzijds afstand tot de noten en anderzijds er juist in opgaan. Haar spel bruist van een energie die oneindig lijkt.’

‘Fitzgerald en Armstrong roepen altijd een geluksgevoel op’

‘Ik heb veel lange autoritten geluisterd naar Ella Fitzgerald en Louis Armstrong. Iemand gaf me eens een box met zes cd’s van Fitzgerald en een van die albums droeg de titel Can’t we be friends. Daarop stonden duetten met Armstrong. De teksten en de muziek vormen zo’n volmaakt geheel. Dat geldt ook voor beide stemmen en hoe ze op elkaar reageren. Fitzgerald heeft een natuurlijke geluid, puur en direct, ze zingt met een gemak dat suggereert dat ze spreekt. Bij het horen van Armstrong krijg ik altijd de neiging om mijn keel te schrapen. Toch zit er iets aangenaams in zijn stem: een lach. Als ik naar hen luister, overvalt me altijd een gevoel van geluk.’

**‘In Aus Liebe komen de noten los van de aarde’**

‘Vorig jaar zag ik de Matthäus-Passion door John Eliot Gardiner. Ik kan altijd en overal naar Bach luisteren. Vooral de aria Aus Liebe greep me aan: een moment van verstilling waarin sopraan, traverso en twee hobo’s zich los van de aarde zingen. Geen baslijn, die de noten op de grond houdt, maar een vrij zwevende melodie. Ik wist niet dat zo mooi zingen mogelijk was. Ik hou van barokzang, die zit dichter bij de natuurlijke stem. In de uitvoering van Gardiner deed ook het Nationaal Kinderkoor mee. Daar ben ik ooit begonnen. Begin dit jaar kreeg ik de Concertgebouw Young Talent Award. Op diezelfde avond nam Gardiner de Concertgebouw Prijs in ontvangst. We zaten samen aan het diner. Hij was zoals ik me een echte Engelsman voorstel: bescheiden, intellectueel, warm, hartelijk en beleefd. Hij vertrouwde me toe dat hij niet van Vivaldi hield. Afgelopen weekend zocht ik hem op, na de ZaterdagMatinee, om hem mijn debuut-cd te geven. ‘Het is toch Vivaldi geworden’, zei ik ietwat verontschuldigend. Hij lachte, stelde me gerust en nam het album met alle Britse hoffelijkheid in ontvangst.’

‘Ik ga voor Mendelssohn. Er is zoveel prachtigs voor de viool’

‘Ik vind het moeilijk te kiezen tussen het Strijkkwintet van Schubert en het Vioolconcert van Mendelssohn. Schubert is zo kwetsbaar en bescheiden en zijn muziek heeft zoiets vanzelfsprekends, alsof het ademhalen is. Toch ga ik voor Mendelssohn, vanwege de viool, het instrument van mijn broer waar ik in mijn jonge leven al zoveel naar geluisterd heb. Wat violisten betreft, springt Janine Jansen er voor mij bovenuit. Zij heeft zo’n puur muzikaal instinct. Ze hoeft nooit vertellen waarom ze een werk op een bepaalde manier speelt, want wanneer ik haar beluister, weet ik: zo hoort het. Dat bewonder ik in haar. Zelf ben ik ook een meer intuïtief musicus. Het is fijn om dicht bij je gevoel te blijven.’