Classics To Go Classics To Go |

Componist Erich Wolfgang Korngold

Erich Wolfgang Korngold

Dit wonderkind van de late romantiek verruilde Europa voor Amerika en maakte carrière als filmcomponist voor Hollywood.

Erich Wolfgang Korngold (1897-1957)

Componist Erich Wolfgang Korngold was een wonderkind. Op negenjarige leeftijd werd hij door Mahler tot genie verklaard. Zijn vader, Julius Korngold, was hoofdcriticus van de invloedrijke Weense krant Neue freie Presse en had een sterke conservatieve muzikale voorkeur. Zijn pogingen om zijn begaafde zoon weg te houden van de avontuurlijke ontwikkelingen in de atonaliteit en het serialisme van de twintigste eeuw, beïnvloedden Korngolds muziek zijn hele leven.

Korngold toonde al vroeg een voorliefde voor beeldende, dramatische muziek. Inspiratoren voor zijn warm expressieve, romantische stijl waren onder meer Mahler, Wagner, Richard Strauss en Korngolds leraar, Zemlinsky. Maar hij was ook dol op Stravinsky’s Petroesjka, vanwege de ritmische, percussierijke klankwereld. Hoewel het wonderkind het gesprek van de dag was, was zijn vader voortdurend verwikkeld in controverses die een negatief effect op Erich hadden. Er gingen geruchten dat musici Julius’ gunst probeerden te winnen door de muziek van zijn zoon uit te voeren. Toch werd Korngold warm aanbevolen door vooraanstaande artiesten, waaronder pianist Artur Schnabel en dirigenten Arthur Nikisch en Bruno Walter.

Nostalgie

In de Eerste Wereldoorlog diende Korngold als muzikaal leider van een regiment. Hij was toen al begonnen aan zijn meest succesvolle opera, Die tote Stadt, die in 1920 in première ging. Deze dromerige interpretatie van Georges Rodenbachs novelle Bruges-la-Morte (1892) wekte een nostalgie op die tot diep in de nasleep van de oorlog doorklonk. Zeven jaar later ging Korngolds meest ambitieuze opera, Das Wunder der Heliane, in première, waarin hij sterk beïnvloed was door Mahler.

De publieke smaak was in de tussentijd echter snel veranderd en Korngolds intense laatromantische stijl raakte al uit de mode. Heliane verscheen tegelijkertijd met een andere opera, Ernst Kreneks Jonny spielt auf. Dit was een veel radicaler stuk, met een zwarte held en veel muzikale verwijzingen naar jazz. Julius Korngold probeerde het publiek te overtuigen om de opera van zijn zoon te steunen door anti-Krenek-sentimenten op te wekken. Maar zijn plan mislukte en Heliane werd slecht ontvangen.

Hollywood

Nadat Korngold met zijn geliefde, Luzi von Sonnenthal, trouwde, nam hij een baan aan als dirigent en arrangeur van operettes in het Theater an der Wien. Maar de geschiedenis nam al snel een sinistere wending: Korngold was Joods en zijn muziek werd vanaf 1933 in Duitsland verboden door het naziregime. Regisseur Max Reinhardt, die naar Amerika was geëmigreerd, nodigde Korngold in 1934 uit om naar Hollywood  te komen om Mendelssohns muziek voor Een midzomernachtdroom te arrangeren voor zijn film van het toneelstuk. De Warner Brothers-studio zag brood in Korngolds muziek en bood hem een ​​contract aan.

Met het succes van zijn eerste volledige filmsoundtrack, voor Captain Blood, met in de hoofdrollen Errol Flynn en Olivia de Havilland, werd Korngolds nieuwe carrière gelanceerd. In eerste instantie pendelde hij tussen Hollywood en Wenen. Hij was in de VS om The Adventures of Robin Hood te componeren toen Hitler in maart 1938 Oostenrijk annexeerde. Daarna bleef hij in de VS in ballingschap. Korngold werd de man achter veel belangrijke ontwikkelingen in de filmmuziek, waaronder het gebruik van Wagneriaanse leidmotieven als herkenningsmuziek voor personages.

‘Muziek is muziek’

Korngold hergebruikte zijn materiaal vrijelijk tussen genres. ‘Muziek is muziek,’ verklaarde hij, ‘ongeacht of het gecomponeerd is voor het toneel, het podium of de bioscoop’. Hoewel hij na de oorlog een aantal fantastische werken schreef, waaronder het Vioolconcert en de Symfonie in Fis, had hij moeite om een ​​publiek te vinden in de concertzaal, omdat zijn stijl uit een vervlogen tijdperk kwam. Na een mislukte poging in 1950 om terug te keren naar Wenen, bracht hij zijn laatste jaren door in Los Angeles.

Lees en luister ook