Album van de week Al Ayre Español
Te midden van alle barokensembles verwierf Al Ayre Español zich de afgelopen drie decennia een eigen plek. Eerst in de Spaanse muziek, maar de laatste jaren ook met Händel. Het nieuwe album heet ‘To all lovers of Musick’ en maakt die welsprekende titel zondermeer waar.
Een schat waarop iedere musicus nog eens hoopt te stuiten
Een van de mooiste albums van de laatste jaren kwam voort uit een ontdekkingsreis die de Spaanse klavecinist Eduardo López Banzo maakte naar Midden-Amerika. Daar zag en hoorde de oprichter van Al Ayre Español hoeveel sporen de Spaanse barokmuziek naliet in de overzeese culturen. Na Mexico bezocht hij Guatamala Stad, waar hij in de archieven van de kathedraal stuitte op vergeten cantates uit de jaren 1720 van de Spaanse componist José de Nebra, een man die net als López Banzo werd geboren in Zaragoza. Het is zo’n schat waarop iedere musicus nog eens op hoopt te stuiten. De vier prachtige cantates bleven bewaard, omdat een geestelijke uit Midden-Amerika er in de 18de eeuw kopieën van meenam naar Guatamala, om ze daar in de kathedraal uit te laten voeren.
‘De Spaanse barokritmes doen denken aan popmuziek’
Op zijn achttiende verliet López Banzo zijn geboortestad Zaragoza om in Amsterdam te studeren bij Gustav Leonhardt. Na zijn terugkeer richtte hij zich op het vertolken van Spaanse barok, dat zoveel rijkere en ingewikkelder ritmes kent dan Italiaanse, Franse en Duitse muziek uit die tijd. Met zijn Al Ayre Español wilde hij nieuw leven blazen in deze vergeten cultuur, want waar barok aan het einde van de twintigste eeuw snel aan terrein won – vooral de Duitse en Italiaanse componisten – kwam het Iberische schiereiland en ook de muziekgeschiedenis uit de Spaanse kolonies er bekaaid af. ‘De werken uit deze landen spreken een volstrekt eigen taal’, vindt López Banzo, ‘die we nog moesten leren begrijpen in die jaren. Alles botste in de Spaanse barokmuziek, op een manier die me aan pop doet denken.’
Al Ayre Español haalt het summum aan expressie en dramatiek uit Händel
Als oud-leerling van Gustav Leonhardt – hij betitelde hem als een ‘wandelend muziekantiquariaat’ – hield López Banzo zijn oren open voor de barokmuziek uit andere culturen. Dat hij zich daarbij niet richt op Bach, maar op diens leeftijdgenoot Händel, moet wel tot gefronste wenkbrauwen hebben geleid bij de inmiddels overleden Leonhardt. Die was geen groot liefhebber van de Duitse Brit. Maar López Banzo bewees de afgelopen tien jaar met zijn vier Händel-albums, dat die keuze alleszins te rechtvaardigen is. Händels stijl ligt hem en zijn Al Ayre Español bijzonder goed. Dat geldt voor alle genres, van opera, concerti grossi tot de onlangs uitgekomen kamermuziek, de zeven sonates uit Opus 5. Daarin herneemt Händel stukken uit eerder gepubliceerde werken, zoals thema’s uit beroemde opera’s als Ariodante en Alcina, en tegelijkertijd brengt hij vernieuwingen aan in de traditionele vormen van de Sonata a chiesa, die vooral onder invloed van de Italiaan Arcangelo Corelli zijn vorm kreeg. Deze mooie muziek kan in verkeerde handen al snel vervelen, maar daar hoef bij López Banzo en Al Ayre Español nooit voor te vrezen. Hun diepgewortelde kennis en hartstocht voor alle verschillende stijlen uit de barok zorgt ervoor dat de musici altijd het summum aan expressie en dramatiek uit de partituur halen. Ze laten hun instrumenten zingen, wat bij Händel ook precies de bedoeling lijkt.
Lees en kijk ook
Het meesterwerk Concierto de Aranjuez
Kijk Mari en Hakon Samuelsen spelen Handel
Kijk Licht op Bach
Componist in werken Johann Sebastian Bach
Album van de week Spaanse hartstocht
Top 5 Vonkende muziek