Classics To Go | 13 april 2017

Focus Wiener Melange van Harriet Krijgh

Celliste Harriet Krijgh is de nieuwe vorstin van het Internationaal Kamermuziek Festival Utrecht. Ze heeft haar hart verpand aan Wenen. Dus walst de Oostenrijkse stad eind juni als een rode draad door het festival.

Krijgh beleefde dit jaar haar Amerikaanse doorbraak

Het zou voor niemand eenvoudig zijn, ook niet voor Harriet Krijgh, om te lopen in de voetsporen van violiste Janine Jansen, de oprichter van het Internationaal Kamermuziek Festival Utrecht. Dat bleek meteen in de gemeenteraad van de domstad. Die was not amused, en vreesde dat met het stoppen van wereldster Jansen ook het fundament onder het festival zou wegvallen. De structurele subsidie werd omgezet in een jaarlijkse. ‘Ik moet opnieuw bewijzen wat het festival waard is’, merkte Krijgh nuchter op in NRC Handelsblad. ‘Maar ik heb goede hoop dat we het vertrouwen weer helemaal opbouwen.’
De 25-jarige Krijgh is – zoals Jansen (39) bij de start veertien jaar geleden – de aanvoerder van een nieuwe generatie Nederlandse topmusici die de wereld veroveren. Ze beleefde dit seizoen haar grote doorbraak in Noord-Amerika, met het beroemde Boston Symphony Orchestra en zijn chef-dirigent Andris Nelsons. Ze maakte op die trip onder meer haar debuut in het New Yorkse Carnegie Hall.

‘Haar toon streelt alle zintuigen’

Krijghs celloklank wordt overal geprezen. Vooral in Duitsland en Oostenrijk heeft ze al een grote carrière. Ze heeft, schreef de Tiroler Tageszeitung, ‘een toon die alle zintuigen streelt’. Vrijwel alle concertrecensies spreken lovend over de intensiteit en tederheid van haar spel. ‘Ze doet onwillekeurig denken aan de legendarische Jacqueline du Pre’, schreef een Duitse recensent vorig jaar. ‘Krijgh heeft dezelfde ruime gebaren en weet hoe ze indruk moet maken met een volle toon, maar het is alsof de sensaties zich bij haar in het geheim afspelen. Haar vermogen iets magisch te scheppen in een bijna onhoorbaar bereik dwingt het publiek om met grote aandacht te luisteren. Zo krijgt de muziek een enorme spanning.’
De celliste is een introverter figuur dan haar uitbundige voorgangster Jansen. Haar muzikale wortels liggen in de stad Wenen, ook zo’n plek waar onder de glans van rijkdom een geheime wereld lijkt te broeien. Niet voor niets was het daar dat Sigmund Freud zijn theorieën ontwikkelde over de ‘duisternis’ van de menselijke geest, het strijdtoneel voor de oerdriften Eros – die wil scheppen – en Thanatos – die wil vernietigen. In Wenen is nooit iets precies wat het is, misschien is dat ook wel wat Krijghs cellospel zo aanlokkelijk en mysterieus maakt.

Utrecht walst eind juni, zoals Wenen het hele jaar

Muziekstad Wenen speelt ook een grote rol in haar eerste Utrechtse festival eind juni. Het programma ziet eruit als een Wiener Melange, met muziek van de grote componisten uit de Oostenrijkse hoofdstad, die eeuwenlang op het kruispunt van de Europese muziekculturen lag. En die tijdlijn is ook hoorbaar, van de 18de-eeuwse Wolfgang Amadeus Mozart tot de 20ste-eeuwse Erich Wolfgang Korngold, twee wonderkinderen die door dezelfde voornaam zijn verbonden. Verder zijn andere Weense componisten te beluisteren, zoals Brahms, Schubert, Beethoven, Josef Strauss, Biber, Froberger, Webern en Schönberg. En ook de Oostenrijkse generatie van nu laat zich horen, in een wereldpremière van Johanna Doderer. De traditionele wandeltocht Tour d’Utrecht staat in het teken van Weense componisten. Er komt ook een biergarten in TivoliVredenburg, waar bezoekers een stevige bodem kunnen leggen met Wiener Schnitzel, Preiselbeeren, Kartoffelsalat en Apfelstrudl. Tenslotte zijn er drie themaconcerten Wenen zingt, Mein Wien, en Wenen bij Night, met Beethovens Mondscheinsonate en Schönbergs Verklärte Nacht.
En zo walst Utrecht de laatste week van juni, zoals Wenen dat het hele jaar doet.