In de spotlights Componist Chad Lawson

Chad Lawson

Chad Lawson verovert de wereld met zijn haast meditatieve pianowerken vol pakkende melodieën. Maar hem de zoveelste Einaudi-volgeling noemen is veel te kort door de bocht. ‘Ik wil mensen helpen,’ zegt hij, en zijn blik maakt duidelijk dat hij bloedserieus is. Lawson is ook niet zomaar op een achternamiddag achter de piano gekropen om te spelen wat er in hem opkwam. Al vanaf zijn vijfde zit hij achter de toetsen. Hij kreeg een klassieke opleiding en dacht dat het conservatorium zijn weg was. ‘Toen men mij op het conservatorium vroeg waar ik over vijf jaar wilde zijn en ik antwoordde dat ik studiomuzikant wilde worden, werd ik vreemd aangekeken. De dame tegenover mij zei doodleuk dat ik dan op de verkeerde plek was en stuurde mij weg met een ijskoud “volgende…”.’

Lawson liet zich niet ontmoedigen en ging naar het Berklee College of Music, waar hij het twee jaar volhield bij de jazzopleiding. ‘Ik heb er leren improviseren, maar de opleiding vond ik verder niet zo geweldig. Bovendien was ik al aan het werk als studiomuzikant. Eigenlijk heb ik bijna alles in de praktijk geleerd.’

Ober 

Die praktijk ging verder met een tournee met gitarist Babik Reinhardt, de zoon van Django, en vanaf 1997 met zijn eigen Chad Lawson Trio. Ondertussen werkte hij als ober in de horeca. ‘Ik heb dat vijftien jaar zo gedaan: overdag in een café werken en ’s nachts optreden. De horeca is de beste leerschool als je mensen wilt leren kennen. Je moet reageren op wat mensen nodig hebben voordat ze ook maar iets vragen. Zo wilde ik ook met muziek omgaan. Ik wil niet de geest beroeren, maar het hart.’ Vandaar dat de jazzwereld hem steeds meer tegen begon te staan. ‘Alles draait om: hoe snel kun je spelen? Dat was niet mijn manier.’ De omslag kwam tijdens een wereldtournee met Julio Iglesias. ‘We waren afhankelijk van de grillen van de hoofdartiest. Als hij om wat voor reden niet op wilde treden traden we niet op. Na een concert in Spanje voor 45.000 mensen bedacht ik: dit kan ik ook.’

‘Ik wil niet de geest beroeren, maar het hart.’

Spotifygeneratie

De soloartiest Chad Lawson was geboren. Na de soloalbums Set on a Hill (2009) en The Piano (2011) vond hij in 2013 definitief zijn weg met The Space Between. ‘Ik wilde eindelijk een plaat maken die afrekende met het snelle van de jazz. Ik wilde kalme muziek. En plotseling kwamen mensen naar mij toe om te vertellen dat mijn muziek hen door moeilijke momenten had geholpen.’

Ook zijn klassieke achtergrond vergat hij niet. Puristen zullen er van gruwen, maar op The Chopin Variations bracht hij de werken van Chopin terug tot hun essentie. ‘Ik wilde uitvinden of Chopin ook in vereenvoudigde vorm overeind bleef. De reden voor het album was vooral jonge mensen die nog nooit van Chopin hadden gehoord en niet naar klassieke muziek luisterden kennis te laten maken met Chopin. Ik wilde Chopin brengen naar wat ik voor het gemak maar de Spotifygeneratie noem. Ik heb Chopins noten als een jazztrack behandeld, als een melodie met een akkoordenschema eronder. Alles draait om de melodie. Ik heb het gevoel dat melodie de grote afwezige is in veel hedendaagse muziek. Dat vind ik moeilijk. Je fluit op straat immers geen akkoordenschema’s maar melodieën. In mijn eigen werk is er altijd eerst een melodie.’ Eigenlijk bestaat zijn werk uit een aaneenschakeling van Lieder ohne Worte. ‘Een mooie song overleeft altijd. Ik hoop dat dat mijn werk ook gegeven is.’

Ademhalingsoefening

In elk geval vormt de melodie de snelweg naar het hart van zijn toehoorders. Daarom heeft Lawson er ook voor gekozen om in april in Amsterdam en Eindhoven helemaal solo op te treden. ‘Zo kan ik mijn publiek het beste voelen, en ben ik geheel vrij om te spelen wat op dat moment het beste past. Wat ik op het podium breng, hangt helemaal van het publiek af. Ik doe aan het begin ook een ademhalingsoefening met het publiek. Zo doorbreek ik het verwachtingspatroon van avondeten, naar het concert gaan, aan de kinderen denken, je laten entertainen, na afloop nog wat drinken en naar huis. Na zo’n ademhalingsoefening zijn ze echt aanwezig en kunnen we er samen wat moois van maken.’

Podcast

Deze werkwijze is het gevolg van zijn ervaringen in coronatijd. ‘Door de lockdown kon ik niet optreden. Ik ben toen een podcast begonnen, Calm it Down, en merkte dat ik mensen op een dieper niveau bereikte met woorden en ademhalingsoefeningen gecombineerd met mijn muziek. Zo kwam er een man naar mij toe die vertelde dat hij zichzelf van het leven wilde beroven. Toen hij mijn podcast hoorde, besloot hij nog één dag door te leven, en daarna nog één… En nu is hij er nog steeds. De muziekwetenschap heeft al lang bewezen dat luisteren naar muziek een kalmeringshormoon vrij maakt. Mensen hebben altijd naar muziek geluisterd om problemen te vergeten.’

Slapeloosheid

Zo kwam Lawson er ook achter dat slapeloosheid voor veel mensen de oorzaak is achter hun problemen. ‘Mensen kunnen niet slapen omdat hun geest met ze aan de haal gaat. Elke beslissing die we nemen wordt gestuurd door emotie, dus als we onze emoties kunnen managen, leven we compleet.’

De geest tot rust brengen is daarom ook het idee achter Drift, de op 17 maart verschenen EP met vijf opnieuw bewerkte tracks van het eerdere Breathe, zijn tweede Decca-album na You Finally Knew uit 2020. De tracks van Drift hebben een van 80 tot 40 teruglopend BPM (Beats Per Minute): een EP als de ideale ‘slaappil’. ‘Mijn rol is niet om zulke highbrow muziek te creëren dat alleen ik het snap. Ik wil mensen iets laten horen waar ze emotioneel wat aan hebben. Ik creëer muziek om mensen te helpen.’

Luister en lees ook

• Top 10 Max Richter

• In de spotlights Joey Roukens

• Focus Ludovico Einaudi

• Favorieten van Lucas en Arthur Jussen

• Muziek en Slaap

• Focus Filmmuziek