Classics To Go | 28 september 2015

Album van de week Yo-Yo Ma & Kathryn Stott

Yo-Yo Ma © Michael O'Neill

Op het album Songs from the Arc of Life doorleven cellist Yo-Yo Ma en pianiste Kathryn Stott het menselijk bestaan. ‘Want we gaan zoals de golf gaat: de golf naar de zee, wij naar het graf.’

Melodieën over levensfasen waar iedereen doorheen moet

Iedere muziekliefhebber vraagt zich met enige regelmaat af wat de soundtrack van zijn of haar leven is. Meestal neemt dat de vorm aan van gedachten over welke muziek op onze begrafenis zou moeten klinken. Er zijn natuurlijk altijd woorden en verhalen, waardoor we gekend worden, maar noten lijken meer beelden en emoties op te roepen: ze maken het persoonlijke universeel en verbinden mensen op die manier. We horen in muziek niet alleen onszelf, maar ook de ander. Dat principe vormt de basis van het album Songs from the Arc of Life, waarvoor cellist Yo-Yo Ma en pianiste Kathryn Stott zochten naar melodieën over levensfasen en gevoelens waar iedereen doorheen moet, ingeklemd tussen de Ave Maria’s van Bach en Schubert.

Ma en Stott ontsluiten kamers zonder ons naar binnen te dwingen

Beide musici staan in het cd-boekje uitgebreid stil bij het waarom van hun keuze voor de negentien werken op het album. Die weerspiegelen in zekere zin ook hun gezamenlijke geschiedenis. Ma en Stott kennen elkaar al sinds 1978, toen het gezin van de cellist in Londen een flat onderhuurde, waar ook de pianiste bleek te wonen. Het klikte, en inmiddels treden ze al dertig jaar samen op. Veel van de muziek op Arc of Life vertolkten beiden met elkaar al talloze malen tijdens recitals, waardoor de uitvoeringen in de loop der jaren aan diepte en betekenis wonnen. Ze vertellen geen verhaal, maar ze doorleven het, zonder de ruimte voor de verbeelding van de luisteraar te beperken. Dat is een mooie karaktertrek van deze musici: er zit een grote openheid in hun spel. Ze ontsluiten kamers met gevoelens en herinneringen zonder ons naar binnen te dwingen. Het is een vrijblijvende uitnodiging om een eigen weg te zoeken.

‘De golf gaat naar de zee, wij naar het graf’

Het repertoire op het album is zo breed als het leven: van de oude Johann Sebastian Bach tot de eigentijdse Giovanni Sollima, van Johannes Brahms’ lieflijke wiegenlied tot de schrijnende weemoed van Pjotr Ilitsj Tsjaikovski, van een dromerige Gabriel Fauré tot de zoektocht naar troost van Olivier Messiaen in het nazi-gevangenenkamp tijdens de oorlog, van jaloezie tot overgave. En uiteindelijk is er de vergankelijkheid in de bewerking van Claude Debussy’s lied Beau Soir, dat ons de vraag stelt of we wel van de mooie momenten in het leven hebben genoten, toen ze zich voordeden.

‘Als de ondergaande zon de stromen roze kleurt
en een lichte huiver door de korenvelden speurt,
lijkt een smeekbede om gelukkig te zijn uit alles
op te rijzen voor een klim naar ons verontruste hart.
Een pleidooi om te proeven van de bekoring van het leven,
als we jong zijn en de avond mooi,
want we gaan, zoals de golf gaat:
de golf naar de zee, wij naar het graf.’