Cécile Huijnen Cécile Huijnen |

Snapshot Klassiek Heerlijk avondje

Cécile Huijnen is violiste. Ze heeft een duo Huijnen & Hopman, is concertmeester van het Gelders Orkest, is solist en maakt kamermuziek. Daarnaast is zij gastpanellid bij het radioprogramma Diskotabel. Cécile schrijft korte verhaaltjes over het dagelijks leven van een musicus die een kijkje in de keuken bieden. Het zijn columns met een knipoog, over vooroordelen, imago, achtergronden en de rock & roll van de klassieke muziek. Iedere twee weken op maandagavond kun je haar nieuwe column beluisteren op Radio 4 en lezen op Classics To Go.

Heerlijk avondje

Je zit met goed gezelschap in een concertzaal, en geniet samen – drie kwartier voor en drie kwartier na de pauze – van een symfonisch concert. ‘Dat was prachtig’, zeg je – hopelijk – na afloop tegen elkaar, en stapt weer in de auto naar huis. Dat was dat.

Zo’n avondje mooie muziek, wat gaat daar eigenlijk aan vooraf?

Alles begint met een globale opzet van het seizoen, een paar jaar van tevoren. De artistiek programmeur brengt samen met de mensen van de planning een aantal zaken in kaart: hoeveel symfonische programma’s, hoeveel educatievoorstellingen en hoeveel cross-overs gaan we doen? Welke schoolvakanties en feestdagen moeten we blokkeren? En welk deel van het seizoen verkoopt doorgaans goed? Traditie is daarbij ook belangrijk: openluchtproducties in september bijvoorbeeld, en een grote productie met kerst.

De volgende stap is de dirigent. De goeie zijn drie of vier jaar van tevoren volgeboekt, dus je moet er vroeg bij zijn. De programmeur bedenkt wie het orkest graag op de bok heeft. Dat gaat vaak in overleg met de artistieke commissie, die uit gekozen orkestleden bestaat. Een dirigent moet willen, hij moet kunnen, en als het even kan voor het beschikbare budget. Repertoire is ook cruciaal in de onderhandeling, en die wensen kunnen flink uit elkaar lopen. Voor het orkest spelen een hoop factoren mee: Hebben we het niet recent nog gespeeld? Is de repertoirebalans gevarieerd genoeg in de rest van het seizoen? Gaan de andere zalen waar we spelen ook akkoord met dit programma? Welke bezetting hebben we in die week beschikbaar: staat er niet al een ensemble gepland? En essentieel: hebben we repetitietijd genoeg? Voor een lastig programma heb je meer repetities, en dus meer geld nodig. En daarmee zijn we weer bij het budget.

Als er overeenstemming is – en dat kan maanden duren – gaat het terug naar de planner. Die kijkt of de zaal beschikbaar is, plant de repetities, checkt de reistijd, en deelt de musici in. Speelt iedereen evenveel? Is de werkbelasting niet te zwaar? En moeten er remplaçanten worden ingehuurd vanwege langdurig zieken, iemand met zwangerschapsverlof, of een vacature?

De marketing gaat ook aan de slag. Hoe maken we het programma aantrekkelijk in de brochure? En welke andere media zijn er nodig om het zo breed mogelijk onder de aandacht te brengen? Bij Beethoven is het niet zo ingewikkeld, maar bij een onbekendere componist moet je creatief zijn. De zaal moet vol, dus goeie marketing is belangrijk.
Soms meldt een zaal, een dag voordat de brochure naar de drukker gaat, nog even dat ze bij nader inzien op dezelfde datum toch een cabaretier hebben geboekt. Neem van mij aan, een vloekende programmeur en boze marketeers zijn geen zeldzaamheid.

Maar gaat het goed, dan bestelt de bibliothecaris de bladmuziek. Zodra het binnen is gaan de strijkerspartijen naar de aanvoerders. Die bedenken of veranderen de streken, die de bibliothecaris vervolgens weer in alle andere partijen zet.

Een week, soms twee, voordat een programma begint, kan iedereen zijn bladmuziek afhalen of downloaden. Je studeert het grondig in zodat je alle noten kent als de repetities beginnen. Als het meezit heb je er vier – inclusief de generale – al zit dat er vaak niet in. Een extra groepsrepetitie is helemáál mooi, zodat je aan details kan werken met je eigen groep.

Als Radio 4 het concert opneemt is er een microrepetitie vlak voor het concert om het geluid te testen. Zo’n voorrepetitie heb je ook als je in een onbekende zaal speelt, of bij een buitensporige bezetting. Zo kun je een inschatting maken van de akoestiek en kijken of het allemaal past. Soms is het proppen, en moeten we flink indikken.

Afijn, we zijn er dus al een tijdje mee bezig voordat het publiek erbij komt. Maar dan heb je ook wat.

Lees en luister ook