Paul Janssen | 04 december 2018

Favorieten van Thomas Steffens

Thomas Steffens, muziekliefhebber en oprichter van klassieke streamingdinest Primephonic, weet inmiddels uitstekend wat er te koop is. Voor zijn vijf favorieten heeft hij daarom stukken van verschillende perioden aangedragen. Uiteraard zijn alle tracks op Primephonic te vinden. ‘Ik heb geprobeerd het hele spectrum te omvatten, vandaar dat ik begin bij iets dat refereert aan het gregoriaans.’

Streaming

‘Streaming is tegenwoordig de meest voorkomende wijze waarop mensen naar muziek luisteren’, zegt Thomas Steffens stellig. ‘Alleen zijn de bestaande streamingdiensten zoals Spotify en Deezer gericht op de popmuziekliefhebber en niet op de luisteraar die klassieke muziek prefereert’. Om de problemen die klassieke luisteraars tegenkomen te ondervangen is Primephonic opgericht. Deze streamingdienst begon als onderdeel van Pentatone en opereert onder leiding van Steffens sinds vorig jaar geheel zelfstandig. ‘Onze catalogus is bijna compleet’, zegt hij met enige trots ‘We hebben inmiddels zo’n 450 cd-maatscshappijen onder contract, waaronder Universal, wat de complete Decca- en DG-catalogus online beschikbaar maakt. We missen nog een paar maatschappijen die of nog niet aan streamen willen of denken het zelf beter te kunnen. Desondanks hopen we volgend jaar dicht bij de honderd procent dekking van het klassieke aanbod te zitten.’
Een andere doorn in het oog/oor van de klassieke liefhebber is de geluidskwaliteit van de bekende streamingsdiensten. Klassieke muziek vraagt doorgaans meer gelaagdheid. ‘We lossen dat op door MP3 in een hogere geluidsresolutie aan te bieden en ook een high resolution-optie te geven voor de allerbeste geluidskwaliteit.’ Er is een belang voor Primephonic, voor de cd-maatschappijen en voor de luisteraars. Eigenlijk is het een grote win-win-win-situatie waar bij de klassieke muziek en de musici uiteindelijk de grootste winnaars zijn. ‘We willen ook de royalty’s zo eerlijk mogelijk verdelen. Dat betekent dat we niet meten hoe vaak iemand luistert, maar hoe lang. De meeste klassieke stukken zijn immers aanzienlijk langer dan een willekeurige popsong.’
Steffens heeft niet echt een achtergrond in de klassieke muziek. Thuis werd veel naar klassieke muziek geluisterd en hij speelde enige tijd piano. ‘Ik was zo ongetalenteerd dat ik daarmee gestopt ben. En dat was geen valse bescheidenheid.’ Via zijn werk voor de Boston Consulting Group kwam hij in aanraking met het Concertgebouw en de Nederlandse Opera en werkte hij samen op het gebied van strategie en organisatie. Van het een kwam het ander en via een bestuursfunctie bij de Raad voor Cultuur groeide de behoefte om meer te doen met klassieke muziek. Pentatone en Primephonic kwamen als geroepen.

Jan Garbarek en het Hilliard Ensemble – Officium

‘De eerste track van het fameuze album van de Noorse saxofonist Jan Garbarek en het Hilliard Ensemble is in de zestiende eeuw geschreven door Christòbal de Morales. De componist baseert zich daarbij op een gregoriaanse melodie. ‘Het lijkt als geheel zo’n zeshonderd jaar geleden geschreven’, zegt Steffens. ‘De manier waarop de saxofonist improviseert tussen de andere stemmen klinkt als een sopraanpartij die er gewoon bij hoort. Maar het is een moderne saxofoon. Het is voor mij het bewijs dat klassieke muziek niet dood is, maar springlevend. Als zelfs zo’n oud werk als geheel van deze tijd kan klinken…’

Georgs Pélecis – Concertino bianco ‘Con venerazione’

‘Het gaat mij vooral om het middendeel van dit pianoconcert van de Estse componist Georgs Pélecis. Het begint wat statisch, maar na enkele minuten wordt het adembenemend mooi. Ik vind minimal music vaak wat koel en vlak, maar dit is juist heel erg warm en dynamisch. Als ik ooit kom te overlijden wil ik dat er tijdens de uitvaart iets van deze muziek hoorbaar is.’

Joep Beving en het Amsterdams Cello Octet – Hanging D

‘Hanging D is een pianowerk van de Nederlandse componist Joep Beving. Samen met het Cello Octet Amsterdam heeft hij een bewerking gemaakt voor acht cello’s. Ik vind het een wonder dat met acht dezelfde instrumenten zo’n breed klankspectrum gecreëerd kan worden. Ik heb zoiets nog nooit eerder gehoord. Je moet werkelijk alle uithoeken van het instrument kennen en benutten om dit voor elkaar te krijgen.’

Georg Friedrich Händel – Dove sei, amato bene (Rodelinda)

‘Een bekender stuk is de aria Dove sei, amato bene van Georg Friedrich Händel. Mijn favoriete opname is die van Andreas Scholl. Hij zingt so sereen, bij hem hoor je niet meer of het nu om een man of een vrouw gaat, een bariton of een countertenor. Bij deze countertenor wordt het een universele aria van de buitencategorie. Ik hoorde het werk vijftien jaar geleden voor het eerst tijdens het Grachtenfestival. Het wakkerde toen mijn sluimerende passie voor klassieke muziek weer aan. Met alle gevolgen van dien.’

Mozart Symfonie nr. 39 – derde en vierde deel

‘Dit is een beetje een guilty pleasure. Mozarts Symfonieën 40 en 41 worden heel vaak genoemd als de werken die het begin van de transitie naar de romantiek van Beethoven vertegenwoordigen. Voor mij zit dat al in Symfonie nr. 39 en dan vooral in het derde en vierde deel. De wijze waarop Nikolaus Harnoncourt deze Mozart vertolkt heeft mijn voorkeur. Ik ken niemand die Mozart zo uit het eenzijdig frivole heeft gehaald en zo volwassen en uitgebalanceerd kan laten klinken. Het is heerlijk om aan het einde van een werkdag naar deze symfonie te luisteren en nieuwe energie te krijgen van de levensvreugde en de levenskracht die ik in geen enkel ander klassiek werk op deze manier terug vind.’